Là huyện miền núi nằm trải dài bên bờ sông Đà thơ mộng, Thanh Thuỷ được thiên nhiên ưu đãi về nhiều mặt: Khí hậu trong lành, đất đai màu mỡ, giao thông đường thuỷ, đường bộ đi lại thuận tiện nên sớm có điều kiện giao lưu học tập, phát triển kinh tế, văn hoá nâng cao đời sống về mọi mặt. Đến với Thanh Thuỷ chúng ta sẽ được thỏa sức đứng ngắm vùng đất sơn thuỷ hữu tình, đắm mình vào các ngày lễ hội văn hoá dân gian truyền thống, mà còn được thưởng thức nhiều món ẩm thực mang ý nghĩa đặc sản bốn mùa của địa phương.
Mùa xuân, ngoài các loại rau phổ thông như: Su hào, bắp cải… được trồng trong các làng, xã, người dân ở đây còn trồng rau ngải cứu và bồng bông là hai thứ rau đặc sản vừa là thức ăn vừa là vị thuốc bổ dưỡng.
Mùa xuân tiết trời ám áp, mưa bay lất phất là mùa bồng bồng trổ hoa và rau ngải cứu lên xanh mơn mởn. Bồng bồng nấu với tôm, gà tần ngải cứu. Bởi vậy dân ca có câu “Bồng bồng mà nấu canh tôm/ ăn vào mát ruột chiều hôm lại bồng”.
Vào hè tiết trời oi ải, không khí nóng bức, đến với Thanh Thuỷ chúng ta sẽ được thưởng món ăn hấp dẫn như: Canh rau tập tàng, canh khoai cá chuối, canh ngót cá rô, canh rau muống dầm dọc, bún riêu cua, ốc nướng, lươn sào, chả cá… mỗi thứ một hương vị riêng ăn một lần nhớ mãi.
Sang thu mát mẻ, cây trái xum xuê là mùa thu hoạch của các loại trám, măng. Mùa đông tới, tiết trời giá lạnh là mùa thu hoạch thuỷ sản. Ngoài sông có các lại cá như: Cá chiên, ngạnh, trạch trấu, tép, bống, ba ba… Trong đồng có các loại cá: Cá trắm đen, trắm trắng, chuối, che, chim, tôm càng xanh… có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như: Om, nướng, rán, kho, chả, luộc, hấp, thính, gỏi, lẩu.
Ngoài những món ăn dân dã, một số làng, xã có những thứ đặc sản nổi tiếng đã thành câu ca truyền khắp cả vùng như: “Chè Mai Miếu, điếu Sơn Vi, rượu Hạ Bì, tương làng Bợ”. “Cơm lam, nhà gác, nước vác, lợn thui”, “Dê núi đá, cá sông Đà, gà đồi sỏi”, chuối tiêu, chuối mật, táo đòa Vàng, bánh nẳng làng Đào, bánh gai làng Vũ…
Không chỉ chế biến ra các món ăn ngon, người dân Thanh Thuỷ còn khéo léo bày cỗ theo những cách thức khác nhau trông rất thịnh soạn hấp dẫn… Vào ngày 28 tháng Giêng âm lịch hàng năm là ngày hội làng Đào xã Đào Xá nhân dân trong vùng tổ chức hội nấu cơm thi, bày cỗ; làng Chòm, Hữu Khánh xã Tân Phương có tục làm cỗ gà ván và cỗ bánh chay để cầu đinh và tế thần Tản Viên Sơn vào ngày mồng bảy tháng Giêng và mùng 10 tháng ba âm lịch.
Hiện nay Thanh Thuỷ đang có nhiều biện pháp khuyến khích phát triển kinh tế, văn hoá, du lịch để nâng cao đời sống nhân dân về mọi mặt. Các nhà đầu tư kinh doanh văn hoá ẩm thực có điều kiện mở mang phát triển ngành nghề, phấn đấu đưa văn hoá ẩm thực Thanh Thuỷ trở thành một trong nét hấp dẫn thu hút du khách khi hành hương về Đất Tổ.
Nguồn: http://baophutho.vn/phong-vi-dat-to/202108/ve-thanh-thuy-thuong-thuc-am-thuc-bon-mua-178765
